Persbericht Vier nieuwe sojarassen op de Belgische rassenlijst tonen veel potentieel
Op de Belgische rassenlijst zijn vier nieuwe sojarassen toegelaten. Pro Denali, Pro Fogo, Pro Taranaki en Pro Volcano scoren uitstekend voor zowel opbrengst als eiwitgehalte. Hiermee bewijst Protealis dat hun veredelingsprogramma blijft bijdragen aan de vooruitgang van de Belgische sojateelt. Ondanks de uitdagende weersomstandigheden in 2024 tonen deze rassen hun potentieel en komt rendabele sojateelt in België opnieuw een stap dichterbij.
Officiële rassenonderzoek
Jaarlijks worden door ILVO (Merelbeke) en CRA-W (Gembloux) rassenproeven uitgevoerd om nieuw veredelde rassen te onderzoeken op hun cultuur- en gebruikswaarde (CGW). Deze proeven volgen een strikt protocol, waarbij jaarlijks de resultaten worden gerapporteerd aan de veredelingsbedrijven en de overheid. Enkel wanneer nieuwe rassen beter presteren dan de reeds beschikbare rassen, worden ze toegelaten tot de Belgische rassenlijst. De rassenlijst blijft zo een betrouwbare gids voor landbouwers, met enkel de best presterende rassen onder Belgische omstandigheden.
Sojarassen
Na een nieuw jaar met rassenproeven op vijf locaties worden in 2025 vier nieuwe sojarassen toegelaten. Deze rassen, afkomstig van het Belgische veredelingsbedrijf Protealis, zijn geselecteerd op basis van hun sterke prestaties ondanks het uitzonderlijk natte groeiseizoen van 2024. Dankzij projectonderzoek (VLAIO landbouwtraject Soy2grow) konden eerder ook rassen uit buurlanden en andere belangrijke sojaproducerende regio’s worden getest. In totaal staan er nu 37 vroegafrijpende sojarassen op de beschrijvende rassenlijst. Alle resultaten zijn terug te vinden op ILVO rassenlijst - Rassenlijst (vlaanderen.be). De resultaten tonen dat de vier nieuw toegelaten rassen uitblinken:
Pro Denali: Met een relatieve opbrengst van 113,1% is dit ras de opbrengsttopper van de ILVO-rassenlijst. Pro Denali haalt een eiwitgehalte van 39,8%. De planten kunnen uitgroeien tot een plantlengte van gemiddeld 94 cm waarbij het wel uitkijken is voor legering. Pro Denali is momenteel het laatst afrijpende ras van de Belgische rassenlijst. Tijdens natte jaren bestaat het risico dat de sojabonen onvoldoende afrijpen waardoor nadrogen noodzakelijk kan zijn. Pro Denali werd 3 jaar beproefd.
Pro Fogo: Met een relatieve opbrengst van 107,2% is dit ras één van de opbrengsttoppers van de ILVO-rassenlijst. Bovendien combineert dit ras een hoge opbrengst met een bovengemiddeld eiwitgehalte van 40,9%. De planten kunnen uitgroeien tot een plantlengte van gemiddeld 84 cm waarbij het wel uitkijken is voor legering. Pro Fogo werd 2 jaar beproefd.
Pro Taranaki: Dit ras realiseert een hoog eiwitgehalte (43,2%) en combineert dit met een bovengemiddelde opbrengst (100,9%). Planten van Pro Taranaki groeien uit tot gemiddeld zo’n 80 cm en vertoonden in een moeilijk groeiseizoen als dat van 2024 een zeer goede tolerantie tegen legering. Pro Taranaki werd 2 jaar beproefd.
Pro Volcano: Pro Volcano combineert een bovengemiddelde opbrengst (100,6%) met een bovengemiddeld eiwitgehalte (40,8%). Voor legergevoeligheid scoort Pro Volcano een 6. Pro Volcano werd 3 jaar beproefd.
Weersuitdagingen in 2024
Het jaar 2024 was bijzonder nat, wat de teelt van soja bemoeilijkte. Een nat voorjaar leidde tot late zaai, gevolgd door een natte zomer die de afrijping vertraagde. Hierdoor kon de oogst pas in de tweede helft van oktober plaatsvinden, vaak bij hoge vochtgehaltes. In praktijk is nadrogen tot een vochtgehalte van 13-15% noodzakelijk, wat in een nat jaar als 2024 voor extra kosten zorgt en de rendabiliteit van de teelt onder druk zet. Desondanks bewijzen de nieuwe rassen hun potentieel, met hoge opbrengsten en/of eiwitgehaltes in vergelijking met referentierassen.
Toekomst voor sojateelt in België
Met de toelating van deze nieuwe toprassen komt een rendabele sojateelt in België opnieuw een stapje dichterbij. Rassen met een hoge opbrengst en hoog eiwitgehalte beantwoorden aan de verwachtingen van zowel landbouwers als de verwerkende industrie. Dankzij diverse onderzoeksprojecten is ook de teelttechniek verder geoptimaliseerd (zoals het gebruik van rhizobium-inoculanten, zaai- en oogsttechniek, en onkruidbestrijding).
Een belangrijke uitdaging blijft de logistieke keten, waarbij drogen, schonen en bewaren van de sojabonen een cruciale rol spelen. Het succesvol uitbouwen van deze keten zal bijdragen aan een bredere implementatie van sojateelt in België.
Landbouwers en/of bedrijven die interesse hebben in lokale sojateelt kunnen steeds contact opnemen met onderzoekers van ILVO.